3 kadencja, 45 posiedzenie, 3 dzień (04.03.1999)

18 punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej Jacek Piątkiewicz:

    Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Odpowiadam panu posłowi Kaczyńskiemu, który pyta o możliwość monitoringu i ewentualnie pewnej stymulacji, jeśli chodzi o wybieranie przez młodych lekarzy odpowiednich kierunków specjalizacji, ale rozumiem, że chodzi także o możliwość sterowania procesem wyboru kierunku studiów przez lekarzy. Otóż jeśli chodzi o tę drugą kwestię, to minister właściwie nie ma tu żadnego wpływu, ponieważ jak państwo wiecie rozwinęły się dwie formy kształcenia, nie wchodząc zresztą w dywagacje, na jakich zasadach obie te formy się w tej chwili odbywają. Jeżeli chodzi o możliwość pewnego kierunkowania wyboru specjalizacji, to - odpowiadam również na pytanie pana posła Szkopa - rozporządzenie o specjalizacjach ma możność stworzyć mechanizm kierunkowania wyboru specjalizacji na drodze limitowania etatów rezydenckich.

    Etaty rezydenckie powinny być rozdzielane zgodnie z zasadą planowanego zapotrzebowania, czyli długofalowej polityki określającej, jakie rodzaje specjalizacji będą potrzebne w najbliższych kilku latach. Jeżeli rozporządzenie wejdzie w życie w obecnie przygotowanym kształcie, to umożliwiłoby to taką długofalową politykę.

    Od razu w związku z tym odpowiem na pytanie pani poseł Radziszewskiej - rozumiem, że chodziło pani o rozporządzenie dotyczące specjalizacji, tak? Jeżeli chodzi o rozporządzenie o specjalizacjach, to od dnia 19 lutego sprawa o tyle się zmieniła, że mamy wszystkie opinie. Natomiast jest problem, czy rozporządzenie w tym kształcie jest do przyjęcia przez departament legislacyjny, dlatego że delegacja ustawowa nie jest najszczęśliwsza. Mam nadzieję, że posiedzenie, która ma się odbyć w przyszłym tygodniu, ostatecznie rozstrzygnie sprawę. Jestem już po wielokrotnych rozmowach i w przyszłym tygodniu ma zostać określone, jak sądzę, ostateczne rozstrzygnięcie.

    Kolejna sprawa. Pan poseł Jaskiernia pyta o wpływ sytuacji w kasach chorych, jeśli chodzi o problem związany ze ściągalnością, na zatrudnienie lekarzy. Mam nadzieję, chciałbym to podkreślić, że problemy ze ściągalnością są tymczasowe i w związku z tym taka sytuacja nie powinna rzutować na kwestie dotyczące zatrudnienia lekarzy.

    Pan poseł Szkop pyta o problem odpłatnej specjalizacji. Już mówiłem na ten temat. Jest to specjalizacja, która się odbywa w warunkach umowy cywilnoprawnej, czyli chodzi o lekarza, który nie wchodzi w system etatów rezydenckich, nie jest delegowany przez własny zakład pracy. Najczęściej jest to lekarz, który prowadzi własną praktykę i chciałby przy tej okazji jednocześnie odbywać specjalizację. W tej sytuacji projekt rozporządzenia stwarza taką możliwość - może to nastąpić w drodze zawarcia umowy z zakładem pracy. W zależności od kalkulacji kosztów, ponieważ każda specjalizacja wymaga również nadzoru merytorycznego - rozumiem, że z kolei specjalista będzie jednak wykonywał świadczenia na rzecz zakładu - umowa, która będzie zawarta, powinna te elementy w pewien sposób zbilansować i określić, na jakich warunkach będzie można odbywać specjalizację.

    Problem egzaminu postażowego, z czym wiąże się kwestia długości trwania stażu podyplomowego. W większości krajów rozwiniętych lekarz pełnoprawny po ukończeniu studiów odbywa jeszcze dwu-, trzyletnią praktykę w zawodzie. Jeżeli chodzi o przedłużenie okresu stażu podyplomowego, to dla lekarzy, dla lekarzy stomatologów pozostałby okres jednoroczny; okres trwający półtora roku obejmuje staże kierunkowe, które są niezbędne lekarzowi ogólnemu czy rodzinnemu. Jest to dość typowy zestaw, który w projekcie został poszerzony o psychiatrię. Problemy psychiatryczne, po pierwsze, występują coraz częściej, po drugie, lekarz ogólny musi również mieć dodatkowe przeszkolenie w związku z licznymi problemami nie o charakterze ściśle psychiatrycznym, ale dotyczącymi kwestii, które mogą wpływać na przebieg choroby; jak się wydaje, to spojrzenie jest również niezwykle przydatne w pracy lekarza.

    Czy zapewnione są środki na staże? Tak, są one zagwarantowane. Każdy lekarz, który rozpoczyna staż, ma zagwarantowany etat stażowy na czas jego trwania. Przedłużenie stażu do 1,5 roku zwiększa gwarancje, ponieważ zapewnia się młodemu lekarzowi możliwość praktycznej nauki zawodu przez 1,5 roku. To było pytanie pani poseł Sierakowskiej.

    Pan poseł Lewandowski pytał o możliwość rekompensaty. Proszę państwa, minister stara się w tej chwili znaleźć drogę, bo środki na to, jak sądzę, się znajdą, która umożliwiłaby kontynuowanie, natomiast jeszcze raz powtarzam, że o rozpoczęciu specjalizacji w tym trybie nie decydował minister zdrowia.

    Kiedy zostanie wydane rozporządzenie dotyczące specjalizacji czy stażu, bo nie zapisałem. Jeżeli chodzi o specjalizację to, jak powiedziałem, w przyszłym tygodniu odbędzie się ostatnie, mam nadzieję, spotkanie w departamencie legislacyjnym. Sądzę, że po tych poprawkach, które zostały ostatnio wniesione, osiągniemy wreszcie zgodę i będzie możliwe podpisanie przez ministra tego rozporządzenia. Sprawa mogła być załatwiona znacznie wcześniej, gdyby nie kłopoty, o których mówiłem. Nie przewiduje się tutaj żadnych dodatkowych konsultacji. Są wszystkie opinie, łącznie z opinią Naczelnej Rady Lekarskiej.

    Pan poseł Braun pytał o przyznanie staży tegorocznym absolwentom. Potwierdzam, że tegoroczni absolwenci mają zagwarantowane etaty stażowe - zarówno lekarze, jak i lekarze stomatolodzy.

    (Poseł Juliusz Braun: Dokąd mają pójść w tej sprawie, proszę powiedzieć konkretnie.)

    W wypadku projektu rozporządzenia o stażach jeszcze nie zakończono konsultacji międzyresortowych, nie mogę więc z pewnością powiedzieć, jaki będzie jego ostateczny kształt. Obecnie sytuacja wygląda następująco: samorząd województwa w porozumieniu z okręgową radą lekarską ustala listę zakładów opieki zdrowotnej i praktyk indywidualnych, czyli jest to przepis ustawowy art. 15 ust. 6. Natomiast jeśli chodzi o organizację i kwalifikowanie - kwalifikowanie to będzie polegało na uzgadnianiu z absolwentem miejsca odbywania stażu - planuje się, że będzie za to odpowiedzialna okręgowa rada lekarska i okręgowe rady lekarskie wyrażają na to zgodę. Jest tylko problem ustalenia liczby miejsc stażowych we wszystkich zakładach, bo pierwsza kwestia to jest ustalenie, czy dany zakład umożliwia odbywanie stażu, a druga to liczba miejsc stażowych. Sądzę, że mogą być tutaj pewne kłopoty, ponieważ niektóre zakłady mogą w obecnej sytuacji nie być zainteresowane prowadzeniem stażu. Będą musiały odbywać się rozmowy, aby jednak zakłady gwarantowały odbywanie dostatecznej liczby staży.

    Pani poseł Radziszewska pytała o rozporządzenie o stażach, na to pytanie już odpowiedziałem.

    Studia medyczne 8-letnie. Pani doktor po ukończeniu studiów lekarz stażysta wykonuje pracę, nie są to studia medyczne. Wykonuje pracę, podlega Kodeksowi pracy i w tym czasie, korzystając ze środków budżetowych, intensywnie uczy się praktyki lekarskiej. Jeżeli chodzi o uprawnienia, bo rozumiem, że o to pani pośrednio pytała, to będą one ograniczone do pewnych działań. Wiąże się to z dużą odpowiedzialnością, chodzi o samodzielne wykonywanie zabiegów, zlecanie pewnych badań diagnostycznych, zwłaszcza inwazyjnych, samodzielnie. Te kwestie - myślę, że pani doktor się zgodzi - powinny być w wypadku lekarza, który dopiero rozpoczyna drogę życiową, ograniczone.

    Pani poseł Sikorska-Trela pytała o planowanie specjalistów. Na to pytanie już odpowiedziałem, jak sądzę, mówiąc o możliwościach, jakie stwarza rozporządzenie, wydane oczywiście w tym kształcie, jaki ma obecnie, dotyczące planowania liczby etatów rezydenckich w określonych specjalnościach. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia