3 kadencja, 58 posiedzenie, 3 dzień (24.09.1999)
21 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o miejscach pamięci narodowej (druk nr 1268).
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Piotr Stachańczyk:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Zacznę od odpowiedzi na pytanie pana posła Borowskiego. Otóż w tym przepisie, podobnie zresztą jak w art. 2 - bo mówiłem, że art. 34 powtarza zapis art. 2 - krzyż został wskazany, ponieważ to jest zapis przepisany z ustawy Prawo budowlane, który brzmi dokładnie tak samo. Tam właśnie takie obiekty - krzyże, kapliczki - zostały wskazane. Biorąc więc pod uwagę jednolitość systemu prawnego, ponieważ użyliśmy pojęć z tamtej ustawy, tutaj to pojęcie zostało przepisane w pełnym brzmieniu.
Po drugie, pytanie o miecze.Tłumaczyłem, że państwu przesłano projekt rozporządzenia, że kiedy ten projekt ustawy oczekiwał na pierwsze czytanie, nad tym rozporządzeniem trwały nadal pracy. Obecnie projektowana tablica wygląda tak. To jest obecny kształt projektu rozporządzenia. Inaczej mówiąc, mamy w tym momencie do czynienia z wprowadzeniem ponownie, po dalszych dyskusjach i pracach rządowych, dwóch mieczy, czyli tego symbolu, do którego do tej pory byliśmy przyzwyczajeni, na tabliczce.
Jeśli chodzi o pytanie pana posła Chmielewskiego, to nie wiem, nie badaliśmy problemu istnienia tego typu ustaw w innych krajach. Jeżeli pan poseł uważa, że jest to dla niego informacja ważna, to może w niezbyt krótkim terminie, ale jesteśmy w stanie tego typu opracowanie przygotować dla komisji i na to pytanie panu posłowi i całej komisji odpowiedzieć.
Jeśli chodzi o wypowiedź pana posła Olszewskiego, to chciałbym sprostować, że jakkolwiek mamy umowy międzynarodowe z państwami wschodnimi, Ukrainą, Białorusią, Rosją, Kirgistanem, to według mojej wiedzy z Niemcami umowy nie mamy. Jest wspólne oświadczenie Kohl - Mazowiecki z 14 listopada 1989 r., na podstawie którego działa komisja międzyrządowa - ze strony polskiej przewodniczy jej sekretarz generalny pan Andrzej Przewoźnik - ale to oświadczenie dotyczy tylko problematyki grobów, nie dotyczy zaś niczego innego, co by wykraczało poza tę problematykę. Jest tam dość wąsko ograniczony zakres tematyczny. Myślę, że są w tej ustawie potrzebne również zapisy o upamiętnieniu innych narodów, chociażby w tym kontekście, jest potrzebne zaznaczenie możliwości upamiętnienia wydarzeń z historii innych narodów, niekiedy zresztą zupełnie niezwiązanych z narodem polskim, chodzi na przykład o wybitnych naukowców czy innych przedstawicieli innych narodów żyjących na polskim terytorium.
I wreszcie odpowiadam na pytanie pana posła Kaczyńskiego: Nie, panie pośle, postawienie krzyża na posesji przy drodze publicznej nie będzie wymagało zezwolenia rady gminy. Natomiast w świetle obecnie obowiązującego brzmienia tego przepisu zmieni się sytuacja, jeżeli pan na tym krzyżu umieści tabliczkę: bohaterom takim a takim, poległym za to i za to, albo też tabliczkę: ku czci bohaterskich obrońców czy ku czci wybitnego poety czy kogokolwiek, kogo będzie pan tam chciał uczcić. Jeżeli ten krzyż przestanie spełniać funkcję znaku religijnego, symbolu religijnego, miejsca modłów, miejsca skupienia, miejsca ciszy, a stanie się znakiem upamiętnienia kogoś lub czegoś, to wówczas rzeczywiście zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów w projekcie rządowym wymagać to będzie uchwały rady gminy lub decyzji innych organów. Dziękuję.
Przebieg posiedzenia