2 kadencja, 43 posiedzenie, 3 dzień (17.02.1995)

14 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.

Minister Zdrowia i Opieki Społecznej Ryszard Jacek Żochowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o centralny rejestr, takie rozwiązanie zostało zaproponowane, by stworzyć kolejną możliwość wpisu odmowy na dokonanie przeszczepu. Zostało wspólnie z ministrem spraw wewnętrznych ustalone, że taka forma powinna równocześnie istnieć. Uważam, że przy szeroko rozpowszechnionej możliwości wpisywania tego do różnego rodzaju dowodów, które pacjent nosi z sobą, jest to właściwie niepotrzebne. Zdarzają się jednak sytuacje takie, że mamy do czynienia z pacjentem, którego znamy tylko nazwisko i imię, a nie mamy żadnych jego dowodów tożsamości. Wtedy wpis w systemie ewidencji ludności mówi, czy ten człowiek nie dokonał zastrzeżenia odnośnie do dostarczenia narządów i tkanek. Czyli może zdarzyć się taka sytuacja, że nie ma przy danej osobie dokumentu stwierdzającego to, albo nawet żadnego dokumentu; znamy tylko nazwisko i imię.

    Druga sprawa, o której mówiliśmy, to sprawa bardzo delikatnej natury: chodzi o przeszczepianie narządów od zwierząt. Jest to delikatna materia, ale w medycynie jest to szeroko stosowane. Chciałem również zwrócić uwagę Wysokiej Izby na to, że pierwszego przeszczepu serca dokonano wymieniając narządy nie między człowiekiem a człowiekiem, ale między człowiekiem a szympansem. Niestety, skończyło się to tragicznie. W chwili obecnej szeroko przeszczepiamy sztuczne zastawki pochodzące nie od ludzi, lecz od świń. Faktem jest, że potrzebne jest wydanie i dołączenie do ustawy dokładnie rozpisanego zarządzenia, mówiącego o zasięgu eksperymentu medycznego. Wydaje się, że obecny zapis jest zbyt enigmatyczny i właściwie niewiele wnosi.

    I wreszcie sprawa następna, o której mówił pan poseł - że może w pewnej sytuacji dojść do odstępstwa od tego, w momencie, kiedy istnieje brak zgody. O tym mówiliśmy. Odstępstwo to, przy braku zgody, występuje w sytuacji, kiedy muszą być pobrane narządy i tkanki ze względu na konieczność stwierdzenia przyczyny śmierci. Nie są one wtedy pobierane dla celów transplantacyjnych, tylko w celu stwierdzenia przyczyny śmierci i ewentualnie dla celów dalszego postępowania prokuratorskiego. Wtedy ten zakaz nie obowiązuje.

    Panu posłowi Balickiemu chcę odpowiedzieć, że nie znane mi są takie przypadki w Polsce i nie ma dowodów na to, że w Polsce do chwili obecnej taki proceder gdziekolwiek był uprawiany.

Przebieg posiedzenia