1 kadencja, 43 posiedzenie, 2 dzień (30.04.1993)

1 punkt porządku dziennego:
Informacja rządu o polityce zagranicznej Polski.

Poseł Ludwik Turko:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Umacnianie się struktur demokratycznych w odnawiających się krajach nadbałtyckich leży w interesie Polski. Nasze zainteresowania i oczekiwania wobec byłych republik nadbałtyckich nie istniejącego już ZSRR podzielają kraje skandynawskie, które w ramach swego zaangażowania w sprawy Europy Wschodniej ten właśnie region traktują jako priorytetowy. Jednym z etapów konstytuowania tam demokratycznego ustroju jest utworzenie w tych krajach samorządu terytorialnego, który jest niezbędnym składnikiem państwa obywatelskiego. Jest to ciągle jeszcze jedna z nielicznych dziedzin, gdzie możemy występować jako liczący się partner krajów zachodnich. Kraje te mają wieloletnie doświadczenia dotyczące funkcjonowania samorządów terytorialnych, my natomiast dysponujemy doświadczeniami, w jaki sposób tworzyć samorząd terytorialny w warunkach przejścia od państwa totalitarnego do państwa demokratycznego. Nie do pogardzenia jest nasza znajomość tamtejszych mechanizmów władzy.

    Jeśli chodzi o proces budowy samorządów, o blisko 3 lata wyprzedzamy naszych nowych bałtyckich sąsiadów. Dysponujemy liczną kadrą ludzi, którzy posiadają praktyczną znajomość tematyki samorządowej w specyficznych warunkach Europy Wschodniej i są gotowi do dzielenia się swymi doświadczeniami. Możemy tu na miejscu pokazywać, w jaki sposób działają samorządy terenowe, co z pewnością byłoby istotnym uzupełnieniem wiedzy zdobywanej w starych demokracjach europejskich.

    Wspólna działalność Polski i krajów Europy Zachodniej w istotny sposób powinna przyspieszyć proces tworzenia się instytucji demokratycznych w krajach nadbałtyckich. Szczególnie należy tu liczyć na współpracę ze strony krajów skandynawskich, gdzie, jak wynika z mego wstępnego rozeznania, istnieje bardzo przychylny klimat dla takiej polskiej inicjatywy.

    Również struktura i sposób działania tamtejszych samorządów jest bliska docelowym polskim rozwiązaniom. Podjęcie odpowiednich działań w tym kierunku byłoby zgodne ze wspomnianymi przez pana ministra Skubiszewskiego priorytetami naszej polityki zagranicznej. Wspomnę tu choćby takie jak:

    - zacieśnienie politycznej współpracy z państwami zachodnimi;

    - rozwój stosunków z państwami sąsiedzkimi, w tym aktywna polityka wschodnia;

    - budowanie pozycji Polski w Europie Środkowej.

    Długofalową konsekwencją byłoby zaktywizowanie szeroko rozumianej współpracy w całym regionie Morza Bałtyckiego i utworzenie harmonijnej struktury subregionu Północnej Europy. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia