1 kadencja, 15 posiedzenie, 1 dzień (21.05.1992)
1 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi sporządzonego w Brukseli dnia 16 grudnia 1991 r. (druk nr 220).
Poseł Alojzy Pietrzyk:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się podzielić swoimi uwagami i wątpliwościami dotyczącymi górnictwa, hutnictwa, rolnictwa, bezrobocia, rozpatrywanymi na tle przedstawionego Wysokiej Izbie Układu Europejskiego.
Nasza gospodarka jest silnie zmonopolizowana, tymczasem zapis art. 63 stanowi, że swobodna wymiana handlowa oraz działalność gospodarcza wymaga zniesienia monopolu, a także zniesienia pomocy publicznej, w tym dotacji większości dziedzin gospodarki.
Zachowując dotychczasowe tempo stosowania środków zmierzających do likwidacji monopoli, nie będziemy w stanie w ciągu trzech lat dostosować się do warunków stawianych przez Wspólnotę. Zniesienie dotacji przedmiotowej do węgla od 1 kwietnia 1992 r., co jest zawarte w ustawie budżetowej, spowoduje upadek naszych kopalń. Jest to równoznaczne z ograniczeniem wydobycia polskiego węgla, a tym samym z ograniczeniem eksportu. Jest to wyparcie Polski z rynku europejskiego, światowego. Przy braku środków na likwidację kopalń, a w tym na osłonę socjalną, spowoduje to olbrzymie negatywne skutki społeczne, przed czym ostrzegam. Z kolei z protokółu nr 2 wynika, że kraje Wspólnoty obawiają się konkurencji na rynku produktów przemysłu stalowego (świadczy o tym zapis art. 8 ust. 4). Zakłada się, że program restrukturyzacji naszego hutnictwa powinien spowodować ograniczenie zdolności produkcyjnych polskich hut, co jest równoznaczne z likwidacją większości z nich.
Mam również uwagi do art. 77, który dotyczy współpracy w rolnictwie. Sprowadzają się one do pytania, czy zamierzenia te są lub będą korelowane z projektami przekształceń własnościowych w rolnictwie. Skorzystanie z pomocy technicznej krajów Wspólnoty w celu zwiększania efektywności rolnictwa będzie możliwe głównie w stosunku do dużych, specjalistycznych gospodarstw rolnych. Trudno rozszyfrować, a więc również ocenić, zawarte porozumienie w zakresie wolnego handlu artykułami rolnymi. Jest potrzebna pełna analiza tego układu z punktu widzenia korzyści i ewentualnych zagrożeń. Jest to bardzo istotne ze względu na to, że na rynku rolnym Wspólnoty panuje ostra konkurencja, a nasze szanse na sprostanie tej konkurencji są nikłe.
Zachęcająco sformułowany został wykaz środków współpracy w dziedzinie socjalnej, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa pracy oraz pomocy w zakresie zwalczania bezrobocia. Konieczność modernizacji, restrukturyzacji naszej gospodarki spowoduje ograniczenia bieżącej konsumpcji ludności. Mamy więc wybór - możemy zostać albo ˝ubogim krewnym Europy˝, krajem surowcowym, albo równorzędnym partnerem odnoszącym korzyści z wymiany handlowej i kapitałowej. Rozstrzygnięcie tej alternatywy zależy od tego, czy zdążymy - i czy zechcemy zdążyć - dostosować w odpowiednim czasie naszą gospodarkę do warunków wolnego rynku, ale też od tego, czy zdołamy uratować nasze tradycyjne gałęzie gospodarki, decydujące dotąd w sposób zasadniczy o naszym znaczeniu i - podkreślam - zwalczane przez naszych przyszłych sojuszników jako jedyna realna konkurencja dla nich. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia