1 kadencja, 12 posiedzenie, 3 dzień (04.04.1992)
9 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych (druk nr 163).
Poseł Wojciech Kwiatkowski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Popierając senacki projekt ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, opierając się na stanowisku Związku Miast Polskich, zwracam uwagę na fakt, że jest to w istocie ustawa o kontroli finansów gmin. Tymczasem wciąż nie mamy systemu finansów publicznych, w tym stabilnego systemu finansów lokalnych. Byłoby dobrze, aby system ten został jak najprędzej wprowadzony nową, oczekiwaną ustawą o finansach gmin.
Ustosunkowując się do senackiego projektu ustawy wnoszę następujące uwagi:
1. Ustawa umożliwia regionalnym izbom obrachunkowym opiniowanie projektów aktów prawnych gmin, ale także - na podstawie tych opinii, w przypadku stwierdzenia nieważności całości lub części uchwały budżetowej - ustalanie budżetu gminy lub jego części w trybie decyzji administracyjnej. Ma to więc być stanowienie prawa lokalnego wbrew radzie gminy. Faktycznie uprawnienie to daje izbom funkcję władczą wobec gmin. Takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia. Akceptuję zapis zawarty w art. 11 ust. 1 pkt 1, ponieważ daje on regionalnym izbom obrachunkowym prawo ustalenia przepisu lokalnego, jakim jest budżet gminy, w przypadku gdy nie został on na czas uchwalony. Jednak przepis ust. 2 tego artykułu umożliwia regionalnym izbom obrachunkowym ustalenie budżetu gminy za jej radę także w innych przypadkach, co jest nie do przyjęcia. Powinien tutaj zostać zastosowany raczej tryb zbliżony do przewidzianej w ustawie o samorządzie terytorialnym (art. 91, 95) kontroli legalności uchwał rad gmin przez wojewodów.
2. Ustalony w art. 1 ust. 1 i art. 5 projektu zakres podmiotów objętych kontrolą regionalnych izb obrachunkowych jest nieprecyzyjny. Podmioty określone jako ˝inne komunalne osoby prawne˝ oraz jako ˝nie wymienione w art. 1 ust. 1˝ winny zostać określone bardziej dokładnie.
3. W związku z proponowaną zmianą - rozdział 2 art. 11 projektu ustawy - a także wobec zapisu w art. 2 projektu o tym, że szczegółowy tryb postępowania izb określi prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia, stwierdzam: projekt tego rozporządzenia powinien być przedstawiony Sejmowi wraz z projektem ustawy. Tryb postępowania izb, jako ważna relacja między regionalną izbą obrachunkową a gminami, powinien być określony w ustawie, a nie w akcie wykonawczym.
4. Regionalne izby obrachunkowe powinny mieć prawo do kontrolowania na wniosek gmin lub z własnej inicjatywy działań urzędów i izb skarbowych w zakresie ich rozliczeń z gminami, a w szczególności terminowego przekazywania gminom należnych im środków, co dotąd jest nagminnie naruszane.
5. Niezbędne jest usunięcie zwrotu zawartego w proponowanej wersji (art. 16 projektu) przez skreślenie słowa: ˝nie˝. Uniemożliwienie zarządowi gminy wykonania budżetu w przypadku, którego ten artykuł dotyczy, oznacza sparaliżowanie gminy, co nie może mieć miejsca.
6. W rozdziale 2, w art. 19: ˝Każdy sejmik powołuje po 2 członków spoza swego składu˝ proponuję dodać: ˝spośród kandydatów przedstawionych przez organy gmin˝.
Biorąc pod uwagę powyższe, Parlamentarny Klub ˝Solidarność Pracy˝ wnosi o przekazanie senackiego projektu ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych do właściwych komisji. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia